Thảo Cầm Viên Sài Gòn, một trong những điểm đến nổi tiếng tại quận 1, không chỉ thu hút du khách bởi vẻ đẹp thiên nhiên mà còn chứa đựng những câu chuyện lịch sử thú vị. Trong đó, quán Nhan Hương từng là một trong những cơ sở bí mật của lực lượng biệt động Sài Gòn, được thành lập vào năm 1963, mang trong mình những ký ức hào hùng của cuộc kháng chiến chống Mỹ.
Trong bối cảnh chiến tranh khốc liệt, quán Nhan Hương được ngụy trang khéo léo dưới hình thức một quán giải khát. Tại đây, các chiến sĩ cách mạng đã thu thập và truyền đạt thông tin quan trọng, phục vụ cho cuộc đấu tranh giành độc lập. Không gian quán rộng khoảng 100m2, vẫn giữ nguyên vẻ đẹp cổ kính, với những mô hình thực khách, quân lính và nhân viên phục vụ được tái hiện sinh động, mang lại cảm giác như trở về quá khứ.
Ông Nguyễn Văn Tửng, người sáng lập quán, đã dành dụm tiền bạc để xây dựng nơi này, với mong muốn tạo ra một điểm dừng chân an toàn cho các chiến sĩ. Ông đã đặt tên quán theo tên người vợ đã khuất, thể hiện tình yêu và lòng nhớ thương. Để đảm bảo an toàn, ông đã tuyển chọn những người thân trong gia đình làm nhân viên phục vụ, tất cả đều có lòng yêu nước và ủng hộ cách mạng.
Quán Nhan Hương đã từng tiếp đón nhiều quân nhân và nhân viên an ninh của chính quyền Sài Gòn mà không ai nghi ngờ về mục đích thực sự của nó. Từ năm 1963 cho đến khi đất nước thống nhất, quán đã trở thành nơi trú ẩn an toàn cho nhiều cán bộ quân khu và biệt động, giúp họ thực hiện các nhiệm vụ quan trọng.
Ông Tửng đã thu thập và truyền đạt nhiều thông tin quan trọng về tình hình quân đội Mỹ và chính quyền Sài Gòn, giúp cho lực lượng cách mạng có những biện pháp đối phó kịp thời. Ngoài việc nuôi giấu cán bộ, quán còn đóng góp tài chính cho cuộc kháng chiến.
Phía sau quán, căn bếp vẫn được giữ nguyên vẹn, nơi từng chế biến những món ăn phục vụ cho các chiến sĩ. Du khách đến tham quan có thể tìm hiểu về lịch sử và phong cách sống của người dân Sài Gòn xưa qua những hiện vật và mô hình trong quán.
Vật dụng trang trí trong quán gần như vẫn giữ nguyên bản, mang lại cảm giác hoài cổ cho du khách. Phòng ngủ với giường và phản là nơi nghỉ ngơi của những người lính biệt động khi ghé thăm.
Thảo Cầm Viên được chọn làm địa điểm xây dựng cơ sở bí mật này vì đây là nơi thu hút đông đảo du khách, tạo điều kiện thuận lợi cho các cán bộ cách mạng ra vào. Hơn nữa, vị trí gần các cơ quan đầu não của chính quyền Sài Gòn cũng giúp cho việc chỉ đạo các chiến dịch trở nên dễ dàng hơn.
Hoạt động của quán Nhan Hương đã góp phần không nhỏ vào thành công của lực lượng biệt động Sài Gòn trong nhiều chiến dịch lớn. Ngày nay, một góc của quán được trưng bày tài liệu, hình ảnh và vũ khí của biệt động Sài Gòn, giúp du khách hiểu rõ hơn về lịch sử hào hùng của dân tộc.
Quán Nhan Hương đã được công nhận là Di tích lịch sử cấp thành phố vào năm 2014 và mở cửa miễn phí cho du khách vào các ngày thứ 7, Chủ nhật và các ngày lễ, Tết. Đây là một điểm đến không thể bỏ qua cho những ai yêu thích khám phá lịch sử và văn hóa của Sài Gòn.
